5000 mand bespises
Feeding of the 5,000
Matt. -
Et accedentes discipuli eius tulerunt corpus eius <i.e.: Iohannis Baptistae>, et sepelierunt illud; et venientes nuntiaverunt Iesu. Quod cum audisset Iesus, secessit inde in navicula in locum desertum seorsum; et cum audissent turbae, secutae sunt eum pedestres de civitatibus. Et exiens vidit turbam multam, et misertus est eis, et curavit languidos eorum.
Vespere autem facto accesserunt ad eum discipuli eius dicentes: Desertus est locus, et hora iam praeteriit; dimitte turbas, ut euntes in castella emant sibi escas. – Iesus autem dixit eis: Non habent necesse ire; date illis vos manducare. Responderunt ei: Non habemus hic nisi quinque panes et duo pisces. Qui ait eis: Afferte mihi illos huc. Et cum iussisset turbam discumbere super foenum, acceptis quinque panibus et duobus piscibus, aspiciens in caelum benedixit, et fregit et dedit discipulis panes, discipuli autem turbis. Et manducaverunt omnes, et saturati sunt. Et tulerunt reliquias, duodecim cophinos fragmentorum plenos. Manducantium autem fuit numerus quinque millia virorum, exceptis mulieribus et parvulis.

fero tuli latum ferre 3 bærer
corpus n3 legeme; lig
baptista m1 døber
sepelio pelivi pultum 4 begraver
audisset = audivisset
secedo cessi cessum 3 går afsides
seorsum adv for sig selv
pedester stris stre adj til fods; - subst. plur.: (mil.) fodfolk; fodgængere
misereo serui sertum 2+dat har medfølelse med
languidus adj svag, afkræftet, syg
vesper m3 aften
desertus adj øde
praetereo ii itum ire 4 går forbi; forløber
dimitto misi missum 3 sender bort
euntes (af: euns) gående (præs part af eo går)
castellum n2 bjerglandsby
emo emi emptum 3 køber
esca f1 mad
manduco 1 spiser
nisi undtagen
discumbo cubui cubitum 3 lægger mig (til bords)
foenum n2 hø; - f. graecum: en kløverart
aspicio spexi spectum 3 kigger hen / op mod
benedico dixi dictum 3 velsigner, lovpriser
frango fregi fractum 3 bryder i stykker
saturo 1 mætter
reliquiae f1 plur rester, levninger
cophinus m2 stor (landbrugs)kurv
fragmentum n2 rest, brudstykke
parvulus adj lille

Marc. 6 30-44
Et convenientes Apostoli ad Iesum renuntiaverunt ei omnia, quae egerant et docuerant. Et ait illis: „Venite seorsum in desertum locum et requiescite pusillum. Erant enim qui veniebant et rediebant multi, et nec spatium manducandi habebant. Et ascendentes in navem abierunt in desertum locum seorsum. Et viderunt eos abeuntes et cognoverunt multi, et pedestres de omnibus civitatibus concurrerunt illuc et praevenerunt eos. Et exiens vidit turbam multam Iesus, et misertus est super eos, quia erant sicut oves non habentes pastorem, et coepit illos docere multa. Et cum iam hora multa fieret, accesserunt discipuli eius dicentes: Desertus est locus hic, et iam hora praeteriit; dimitte illos, ut euntes in proximas villas et vicos emant sibi cibos, quos manducent. Et respondens ait illis: Date illis vos manducare. Et dixerunt ei: Euntes emamus ducentis denariis panes, et dabimus illis manducare. Et dicit eis: Quot panes habetis? Ite et videte! Et cum cognovissent, dicunt: Quinque, et duos pisces. Et praecepit illis, ut accumbere facerent omnes secundum contubernia super viride faenum. Et discubuerunt in partes per centenos et per quinquagenos. Et acceptis quinque panibus et duobus piscibus intuens in caelum benedixit et fregit panes et dedit discipulis suis, ut ponerent ante eos, et duos pisces divisit omnibus. Et manducaverunt omnes et saturati sunt. Et sustulerunt reliquias, fragmentorum duodecim cophinos plenos, et de piscibus. Erant autem qui manducaverunt, quinque millia virorum.

ego egi actum 3 handler, foretager mig
doceo docui doctum 2 underviser
requiesco evi etum 3 hviler
pusillum n2 en lille smule
spatium n2 rum, plads
concurro curri cursum 3 løber / stimler sammen
illuc derhen
praevenio veni ventum 4 kommer i forvejen
exiens (præs part af exeo) gående ud
sicut ligesom
ovis f3 får
pastor m3 hyrde
vicus m2 landsby
cibus m2 føde
praecipio cepi ceptum 3 foreskriver
accumbo cubui cubitum 3 lægger mig
secundum præp m akk ved siden af
contubernium n2 fællesskab, „gruppe” – secundum c. „gruppevis ved siden af hinanden”
viridis is e adj grøn
centeni (distributivtal) hundrede ad gangen
intueor tuitus sum 2 dep betragter, ser mod

Luc. 9 10-17
Et reversi Apostoli narraverunt illi quaecumque fecerunt; et assumptis illis secessit seorsum in locum desertum, qui est Bethsaidae. Quod cum cognovissent turbae, secutae sunt illum; et excepit eos, et loquebatur illis de regno Dei, et eos, qui cura indigebant, sanabat. Dies autem coeperat declinare. Et accedentes duodecim dixerunt illi: „Dimitte turbas, ut euntes in castella villasque, quae circa sunt, divertant et inveniant escas, quia hic in loco deserto sumus.” Ait autem ad illos: „Vos date illis manducare.” At illi dixerunt: „Non sunt nobis plus quam quinque panes et duo pisces, nisi forte nos eamus et emamus in omnem hanc turbam escas.” Erant autem fere viri quinque millia. Ait autem ad discipulos suos: „Facite illos discumbere per convivia quinquagenos.” Et ita fecerunt. Et discumbere fecerunt omnes. Acceptis autem quinque panibus et duobus piscibus respexit in caelum, et benedixit illis; et fregit et distribuit discipis suis, ut ponerent ante turbas. Et manducaverunt omnes, et saturati sunt. Et sublatum est, quod superfuit illis, fragmentorum cophini duodecim.

revertor verti versum 3 halvdep vender tilbage
quicumque pron. hvilken (hvad) som helst
assumo sumpsi sumptum 3 tager med mig
excipio cepi ceptum 3 modtager
cura f1 omsorg, pleje
indigeo gui – 2 m abl mangler, har behov for
declino 1 hælder
diverto ti – 3 skilles, går fra hinanden
forte måske, muligvis
convivium n2 egl. fest; spisegæster – her: „gruppe”
pono posui positum 3 anbringer
tollo sustuli sublatum 3 samler op
supersum er til overs

Alfabetisk glossar

Grammatiske bemærkninger